อาการแผลกดทับเป็นสิ่งที่เมื่อเกิดขึ้นแล้วก็จะส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตได้โดยตรง เนื่องจากว่าบริเวณที่เป็นแผลนั้นมักจะส่งผลทำให้ผู้ป่วยไม่สามารถทำกิจกรรมหรือเคลื่อนไหวได้แบบอิสระ อีกทั้งยังเป็นอาการที่ไม่ควรปล่อยไว้นาน เพราะหากอาการมีความรุนแรงมากขึ้นก็อาจจะทำให้เกิดการติดเชื้อจนเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ อย่างไรก็ตามการมีแผลกดทับก็อาจนำมาซึ่งภาวะแทรกซ้อนบางอย่างได้ จึงเป็นเรื่องที่สำคัญว่าทำไมถึงควรรีบรักษาและไม่ควรปล่อยไว้
อาการแผลกดทับคืออะไร
แผลกดทับคือ แผลที่เกิดขึ้นได้จากการโดนกดทับต่อเนื่องกันเป็นเวลานาน เมื่อเป็นเช่นนี้ผิวหนังหรือว่าเนื้อเยื่อที่อยู่ใต้ผิวหนังจึงถูกทำลายไปแบบเฉพาะที่ จากนั้นจึงเกิดเป็นแผลและเนื้อตายขึ้นมา นอกจากที่จะเป็นแผลแล้วก็ยังจะมีอาการเจ็บปวดร่วมด้วย ซึ่งส่วนใหญ่แล้วแผลชนิดนี้มักจะเกิดขึ้นในบริเวณที่เป็นปุ่มกระดูก เช่น ก้นกบ, ข้างสะโพก หรือว่าส้นเท้า
อาการแผลกดทับเกิดจากอะไร
สำหรับอาการแผลกดทับนั้น ก็เป็นอาการบาดเจ็บที่เกิดขึ้นได้กับผิวหนังหรือว่าชั้นใต้ผิวหนัง เนื่องจากว่าโดนกดทับเป็นเวลานาน จึงทำให้เกิดเป็นอาการนี้ขึ้นมาได้ โดยส่วนใหญ่แล้วอาการนี้มักจะพบในผู้ป่วยติดเตียง หรือผู้ป่วยที่มีปัญหาด้านของการเคลื่อนไหวร่างกาย เมื่อเกิดการกดทับนานมากขึ้นพร้อมกับการเสียดสี ก็จะทำให้ผิวหนังเกิดการฉีกขาดจากการเสียดสีได้ จึงเกิดเป็นแผลขึ้นมานั่นเอง
ระดับของอาการแผลกดทับ
อาการแผลกดทับไม่ได้มีแค่อาการรูปแบบเดียวหรือระดับเดียวเท่านั้น แต่จะมีการแบ่งระดับของอาการเอาไว้ได้เป็น 4 ระดับด้วยกัน โดยระดับอาการจะเรียงตั้งแต่ระดับเล็กน้อยไปจนถึงระดับที่รุนแรง ซึ่งมีรายละเอียดอาการดังนี้
ระดับที่ 1: สำหรับแผลที่อยู่ในระดับที่ 1 ก็จะมีลักษณะเป็นผิวหนังที่แดง โดยจะเกิดขึ้นในบริเวณที่ถูกกดทับเอาไว้ เมื่อทำการกดลงไปในบริเวณดังกล่าวสีแดงที่เป็นจะไม่ซีดจางไป และจะมีอาการเจ็บร่วมด้วย
ระดับที่ 2: สำหรับแผลที่อยู่ในระดับที่ 2 ก็จะมีลักษณะที่ผิวหนังเริ่มเกิดแผลเปิดในขนาดที่เล็ก หรือในบางรายอาจจะเกิดเป็นตุ่มน้ำใส โดยอาการนี้จะเกิดขึ้นบริเวณรอบ ๆ แผลที่ผิวหนังแดง และอาจเกิดการระคายเคืองได้
ระดับที่ 3: สำหรับแผลที่อยู่ในระดับที่ 3 ก็จะมีลักษณะเป็นผิวหนังที่เริ่มจะเกิดแผลแบบลึกมากขึ้นไปจนถึงชั้นใต้ผิวหนัง โดยนอกจากนั้นแล้วก็ยังสามารถเห็นไปได้ถึงชั้นไขมันที่อยู่ใต้ผิวหนังลงไปอีกนั่นเอง
ระดับที่ 4: สำหรับแผลที่อยู่ในระดับที่ 4 ก็จะมีลักษณะเป็นผิวหนังที่เกิดแผลลึกมากแล้ว โดยแผลจะลึกลงไปถึงชั้นกล้ามเนื้อหรือว่าชั้นกระดูกเลย
แนวทางการรักษาอาการแผลกดทับ
อย่างที่ได้กล่าวไปแล้วว่าเมื่อมีอาการแผลกดทับก็จำเป็นที่จะต้องได้รับการรักษาและดูแลเป็นอย่างดี นั่นก็เพื่อเป็นการช่วยลดภาวะเสี่ยงที่จะเกิดขึ้นตามมา และไม่ก่อให้เกิดการติดเชื้อมากขึ้น ซึ่งแนวทางการรักษาก็สามารถทำได้ดังนี้
- ลดแรงกดทับ โดยวิธีการนี้จะเป็นการจัดท่านอนให้กับผู้ป่วย ที่จะต้องทำการพลิกตัวผู้ป่วยในทุก ๆ 2 ชั่วโมง ซึ่งการนอนตะแคงควรอยู่ที่ระดับ 30-45 องศา และจะต้องให้ผู้ป่วยนอนหนุนศีรษะไม่สูงเกิน 30 องศา อีกทั้งจะต้องไม่นั่งกดทับแผล
- ดูแลแผล การดูแลแผลเป็นสิ่งสำคัญที่ควรใส่ใจ โดยแผลจะสามารถหายได้ดีเมื่อมีความชุ่มชื้น เมื่อเป็นเช่นนี้แพทย์ก็จะทำการพิจารณาแผลจากน้ำหลั่งก่อนว่าเป็นอย่างไร เพื่อให้สามารถเลือกวัสดุที่เหมาะสมมาใช้สำหรับการปิดแผลได้ เนื่องจากว่าการเลือกที่เหมาะสมจะช่วยให้แผลหายได้เร็วขึ้นและยังช่วยลดการเสียดสีที่บริเวณผิวหนังด้วย
- การตัดเนื้อตาย สำหรับเนื้อตายที่เกิดขึ้นนั้น แพทย์จะทำการตัดเนื้อเนื้อเยื่อที่ตายแล้วออกไป เพื่อช่วยให้แผลไม่เกิดการติดเชื้อหรือไม่มีเนื้อตายติดอยู่ด้วย ซึ่งการรักษาก็จะพิจารณาตามความเหมาะสม
สรุปจบบทความ
ทั้งหมดที่กล่าวมานี้ก็ช่วยให้ได้ทำความเข้าใจกันมากยิ่งขึ้นแล้วว่า แผลกดทับคืออะไร ระดับอาการมีแบบไหนบ้าง แล้วแนวทางการรักษาผู้ป่วยสามารถทำได้อย่างไรบ้าง เรียกได้ว่าเป็นอาการที่น่าเป็นห่วงและต้องได้รับการรักษารวมถึงการดูแลเป็นอย่างดีด้วย ทั้งนี้สำหรับบ้านที่มีผู้ป่วยติดเตียงหรือมีผู้สูงอายุที่ไม่สามารถเคลื่อนไหวร่างกายได้มากเท่าไหร่ ก็แนะนำว่าให้ใช้ที่นอนโฟมป้องกันแผลกดทับร่วมกับการดูแลอย่างอื่นด้วย ก็จะช่วยลดโอกาสที่จะเป็นแผลกดทับไปได้มากทีเดียว