ไขคำตอบ ปวดเข่าประคบร้อนหรือเย็น พร้อมหาสาเหตุของอาการปวด

การประคบร้อนหรือเย็น เป็นวิธีบรรเทาอาการที่หลายคนเลือกใช้เมื่อมีอาการปวดเมื่อยตามร่างกาย แต่เชื่อว่าคงมีหลาย ๆ คนที่ไม่มั่นใจว่า หากมีอาการปวดเข่าควรจะเลือกประคบร้อนหรือเย็น รวมถึงควรประคบอะไรก่อน-หลัง ซึ่งในบทความนี้เราจะมาไขคำตอบให้คุณเองว่า ปวดเข่าประคบร้อนหรือเย็นแบบไหนดีกว่ากัน พร้อมหาสาเหตุของอาการปวดเข่า เพื่อให้คุณเข้าใจอาการปวดเข่ามากขึ้น รวมถึงสามารถบรรเทาอาการปวดเข่าได้อย่างถูกต้อง

เข้าใจสาเหตุของอาการปวดเข่า

เมื่อพูดถึงสาเหตุของอาการปวดเข่า เชื่อว่ายังมีหลาย ๆ คนที่ยังไม่รู้ว่า อาการเข่าสามารถเกิดขึ้นได้จากหลากหลายสาเหตุ ไม่ว่าจะเป็น

ข้อเข่าเสื่อม

ข้อเข่าเสื่อม เป็นสาเหตุหลักของอาการปวดเข่าที่สามารถพบได้มากที่สุด ซึ่งแม้ว่าโรคนี้จะไม่ได้มีอันตรายร้ายแรง แต่ก็สามารถสร้างความทรมาณให้แก่ผู้ที่มีอาการนี้ได้ นอกจากนี้ยังเป็นอุปสรรคต่อการดำเนินชีวิตของตัวผู้ป่วยเองด้วยเช่นกัน เพราะผู้ป่วยจะมีลักษณะการเดินที่ไม่เหมือนเดิม เช่น เดินตัวเอียง เดินแล้วต้องเอนตัวไปมา ต้องมีคนคอยพยุงตัวเวลาเดิน เป็นต้น

โดยอาการข้อเข่าเสื่อมในระยะแรกถึงระยะปานกลาง ผู้ป่วยจะมีอาการปวดเมื่อมีแรงกดลงบนข้อเข่ามาก ๆ เช่น ขณะลุกขึ้นยืนจากท่านั่ง การนั่งพับเพียบ การนั่งขัดสมาธิ การนั่งยอง ๆ หรือเดินขึ้น-ลงบันได เป็นต้น นอกจากนี้ยังอาจทำให้ข้อเข่ามีเสียงดังขณะงอหรือเหยียดเข่าได้อีกด้วย

Patellofemoral Pain Syndrome หรือ Runner’s Knee

โรคผิวกระดูกอ่อนลูกสะบ้าเข่าอักเสบ หรืออาการเจ็บลูกสะบ้า เป็นโรคที่เกิดจากกระดูกอ่อนที่รองลูกสะบ้าอยู่มีการสึกหรอหรือเสื่อมสภาพ จากการมีแรงกดที่มากเกินไป หรือมีอาการกล้ามเนื้อรอบข้อเข่าและต้นขาไม่สมดุล จนทำให้กล้ามเนื้อบางส่วนดึงลูกสะบ้าออกไปจากตำแหน่งที่เคยอยู่ และก่อให้เกิดอาการปวดเข่าขึ้น

โรคข้ออักเสบบางชนิด

สำหรับผู้ที่เป็นโรครูมาตอยด์ หรือโรคเกาต์ อาจทำให้เกิดอาการอักเสบของข้อต่อ จนเกิดอาการบวม แดง ร้อน และเกิดอาการเข่าติด ที่เป็นสาเหตุของอาการปวดเข่าได้

หมอนรองเข่าหรือเส้นเอ็น

หมอนรองเข่า หรือเส้นเอ็น เป็นอวัยวะที่อยู่ภายในหรือรอบๆ ข้อเข่า หากหมอนรองเข่าหรือเส้นเอ็นได้รับบาดเจ็บ เช่น หมอนรองข้อเข่าฉีกขาด เอ็นไขว้หน้าขาด เอ็นเข่าด้านในได้รับบาดเจ็บ เป็นต้น ก็จะทำให้เกิดอาการปวดเข่าตามมาได้

กระดูกอ่อน

กระดูกอ่อนที่มีการอักเสบหรือสึกหรอจากการใช้งาน ร่วมกับอาการของกล้ามเนื้อที่บริเวณสะโพกและขาที่ไม่แข็งแรงมากพอ หรือเอ็นลูกสะบ้าอักเสบ อาจทำให้เกิดอาการปวดเข่าได้ นอกจากนี้หากเกิดการบาดเจ็บรุนแรง กระดูกอ่อนอาจจะหลุดร่อนเป็นชิ้นมาขัดในข้อเข่า จนเกิดอาการปวดและเสียงกรอบแกรบเมื่องอหรือเหยียดเข่าได้

ประคบร้อน-ประคบเย็นแตกต่างกันยังไง? แต่ละแบบช่วยอะไรบ้าง?

อย่างที่เราได้กล่าวไปในตอนต้นว่า การประคบเย็นประคบร้อน เป็นวิธีที่หลาย ๆ คนมักจะเลือกใช้เมื่อมีอาการปวดตามร่างกาย แต่เพื่อให้คุณสามารถบรรเทาอาการปวดได้อย่างถูกวิธี และสามารถไขข้อสงสัยได้ว่าปวดเข่าประคบร้อนหรือเย็นดีกว่า เราไปดูกันดีกว่าว่า การประคบร้อนและเย็นแตกต่างกันยังไง แล้วการประคบแต่ละแบบช่วยอะไรบ้าง?

การประคบร้อน

การประคบร้อน เป็นการประคบเพื่อทำให้เส้นเลือดขยายตัว มักจะประคบร้อนหลังจากบาดเจ็บอย่างน้อย 48 ชั่วโมงไปแล้ว โดยสามารถใช้แผ่นประคบร้อน กระเป๋าน้ำร้อน หรือผ้าขนหนูชุบน้ำร้อน ที่อุณหภูมิไม่เกิน 45 องศาเซลเซียส และไม่ควรประคบร้อนหรือนานเกินไป นอกจากนี้ยังไม่ควรประคบร้อนบริเวณที่มีบาดแผลเปิดหรือมีเลือดออก เพราะจะยิ่งทำให้เกิดการอักเสบมากยิ่งขึ้น

การประคบเย็น

การประคบร้อน เป็นการประคบเพื่อให้เส้นเลือดเกิดการหดตัว ทำให้เลือดออกน้อยลง และอาการบวมทุเลาลง มักใช้หลังการบาดเจ็บภายใน 24 – 48 ชั่วโมงแรก โดยจะเป็นการใช้เจลประคบเย็น หรือผ้าห่อน้ำแข็งที่มีความเย็นกำลังดี มาประคบบริเวณที่มีอาการปวดบวมไว้ประมาณ 20 – 30 นาที

ปวดเข่าประคบร้อนหรือเย็นแบบไหนดีกว่ากัน

หากสงสัยว่า ปวดเข่าประคบร้อนหรือเย็นดี? คำตอบก็คือ ปวดเข่าสามารถประคบร้อนหรือเย็นก็ได้ แต่จะขึ้นอยู่กับระยะของอาการปวด ดังนี้

เมื่อไหร่ที่ต้องประคบเย็น?

การประคบเย็น เหมาะกับอาการปวดเข่าหรือเจ็บข้อเข่าในระยะที่มีอักเสบ โดยสามารถสังเกตได้จากการนำฝ่ามือวางไว้ที่หน้าเข่า หากพบว่าด้านใดด้านหนึ่งมีอุณหภูมิที่อุ่มกว่าอีกข้าง ร่วมกับมีอาการบวม และแดง สามารถประคบเย็นเพื่อให้เส้นเลือดหดตัวและลดการอักเสบ ปวด บวม แดง ร้อนของข้อเข่าได้

เมื่อไหร่ที่ต้องประคบร้อน?

การประคบร้อน เหมาะกับระยะที่เป็นอาการอักเสบเรื้อรังของเส้นเอ็นและกล้ามเนื้อ โดยผู้ป่วยจะมีอาการปวดล้า ๆ ปวดตึง หรือรู้สึกยึดเป็นแถบ ๆ ร่วมกับมีอาการตึงกล้ามเนื้อ มักจะรู้สึกเจ็บบริเวณด้านหลังเข่า ด้านนอกหน้าแข้ง หรือด้านหน้าต้นขา และมักจะรู้สึกปวดหรือเจ็บเมื่ออยู่นิ่งนาน ๆ แล้วมีการขยับ ซึ่งการประคบร้อนจะช่วยให้หลอดเลือดขยายตัว ทำให้มีเลือดเข้ามาเลี้ยงบริเวณที่ประคบ ลดอาการปวด บวม และอักเสบได้

สรุปบทความ

แม้ว่าอาการปวดเข่า จะเป็นอาการที่ไม่มีอันตรายร้ายแรงต่อร่างกาย แต่หากปล่อยไว้โดยไม่รักษาหรือบรรเทาอาการอย่างถูกต้อง ก็จะทำให้อาการเหล่านี้ไปรบกวนการใช้ชีวิตประจำวันได้ ดังนั้น เมื่อได้ทราบกันแล้วว่า ปวดเข่าประคบร้อนหรือเย็น ก็สามารถนำวิธีนี้ไปใช้ในการบรรเทาอาการปวดเข่าให้ทุเลาลงได้