สถานการณ์การแพร่ระบาดของไวรัส COVID-19 ในประเทศไทยยังไม่มีแนวโน้มว่าจะลดลงเร็ว ๆ นี้ วันนี้เราจะมาดูวิธีการคัดกรองความเสี่ยงด้วยตัวเองหรือให้กับคนในครอบครัวแบบง่าย ๆ ว่ามีความเสี่ยงในกรณีที่ติดเชื้อ COVID-19 หรือไม่ ด้วยอุปกรณ์เครื่องวัดระดับออกซิเจนในเลือดชนิดพกพาซึ่งในขณะนี้จัดได้ว่าเป็นอุปกรณ์ที่ถูกพูดถึงเป็นอย่างมาก
เครื่องตรวจวัดระดับออกซิเจนในเลือด (Pulse Oximeter) คืออะไร?
เครื่องตรวจวัดระดับออกซิเจนในเลือด หรือ Pulse Oximeter เป็นอุปกรณ์วัดชนิดหนึ่ง ซึ่งสามารถวัดความอิ่มตัวของออกซิเจน (Oxygen Saturation) หรือเปอร์เซ็นต์ของออกซิเจนในหลอดเลือดแดงได้ โดยค่าดังกล่าวเป็นตัวแปรที่สำคัญมากสำหรับระบบทางเดินหายใจ (Respiratory Circulation System) เนื่องจากโรคทางเดินหายใจจำนวนมากส่งผลให้ค่าความอิ่มตัวของออกซิเจนต่ำกว่าปกติ
วิธีการใช้เครื่องวัดระดับออกซิเจนในเลือด
- ทำความสะอาดมือ นิ้วมือและเล็บมือ หากมีเล็บปลอม ให้ถอดออก
- เปิดเครื่องตรวจวัดระดับออกซิเจนในเลือดและนำไปหนีบที่ปลายนิ้วชี้หรือนิ้วกลาง
- วัดระดับออกซิเจนในเลือดและชีพจรจะปรากฎขึ้นบนหน้าจอ
- จดบันทึกค่าไว้ เพื่อใช้สำหรับการอ้างอิงในอนาคต
ระดับออกซิเจนในเลือดกับผู้ป่วยที่ติดเชิ้อ COVID
ในกรณีที่ผู้ติดเชื้อ COVID แล้วไม่แสดงอาการหรือแสดงอาการเล็กน้อย อาจไม่ทันได้สังเกตถึงระดับออกซิเจนในเลือดที่ลดลงซึ่งเป็นสัญญาณเตือนอันตรายของอาการที่เริ่มรุนแรงมากขึ้น ดังนั้นการตรวจวัดระดับออกซิเจนในเลือดอย่างสม่ำเสมอ จึงเป็นสิ่งที่ควรปฎิบัติอย่างเคร่งครัด ทั้งนี้ควรหมั่นตรวจวัดทุกวันวันละ 3 เวลา และจดบันทึกค่าทุกครั้ง
ระดับออกซิเจนในเลือดอยู่ในระดับเท่าใดจึงถือว่าผิดปกติ ?
- ระดับออกซิเจนในเลือดตั้งแต่ 96 % ขึ้นไปถือว่าอยู่ในเกณฑ์ปกติ
- ระดับออกซิเจนในเลือดอยู่ระหว่าง 90-95 % ถือว่าอยู่ต่ำ ควรเฝ้าระวังอย่างใกล้ชิด
- ระดับออกซิเจนในเลือดต่ำกว่า 90 % ถือว่าอยู่ในระดับต่ำมาก ควรพบแพทย์ทันที
- กรณีที่ออกกำลังกาย ด้วยวิธีปั่นจักรยานอากาศเป็นเวลา 3 นาที ติดต่อกันแล้วพบว่าค่าระดับออกซิเจนในเลือดลดลงมากกว่า 3% จากค่าที่วัดได้ครั้งแรกก่อนออกกำลังกาย (exercise-induced hypoxemia) ให้ถือว่ามีความเสี่ยง ควรพบแพทย์เช่นกัน
แนวทางการเลือกซื้อเครื่องวัดระดับออกซิเจนในเลือด
เครื่องวัดระดับออกซิเจนในเลือดในท้องตลาดมีอยู่หลากหลายยี่ห้อ ทั้งนี้ควรเลือกยี่ห้อที่ผ่านมาตรฐานทางการแพทย์ต่าง ๆ เช่น EN80601-2-61 (คุณลักษณะด้านความปลอดภัยและประสิทธิภาพขั้นพื้นฐานและวิธีการทดสอบอุปกรณ์วัดความอิ่มตัวของออกซิเจน) โดยสังเกตุจากฉลากข้างกล่องหรือหาข้อมูลทางอินเตอร์เน็ต ทั้งนี้ สามารถหาซื้อได้ตามร้านขายยาและเครื่องมือแพทย์ทั่วไปหรือช่องทางออนไลน์ โดยไม่ต้องมีใบสั่งแพทย์
ในกรณีที่ท่านหายใจไม่สะดวก มีอาการหอบหืด หรือมีระดับออกซิเจนในเลือดต่ำตามเกณฑ์ที่ระบุข้างต้น ให้โทรปรึกษาสายด่วน 1422 ของกรมควบคุมโรค เพื่อขอคำแนะนำ ความช่วยเหลือ เกี่ยวกับโรค COVID-19 โดยทันที
Reference:
กรมการแพทย์. ฉบับปรับปรุง วันที่ 17 เมษายน พ.ศ. 2564 สำหรับแพทย์และบุคลากรสาธารณสุข
แนวทางเวชปฏิบัติ การวินิจฉัย ดูแลรักษา และป้องกันการติดเชื้อในโรงพยาบาล
กรณีโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19). สืบค้นเมื่อ 13 พฤษภาคม 2564 จาก https://covid19.dms.go.th/backend/Content/Content_File/Covid_Health/Attach/25640417114830AM_CPG_COVID-19%20_ns_%2017apr%202021.pdf